Technologie kan erg helpend zijn om effectief onderwijs vorm te geven in onze digitaliserende maatschappij. Er bestaan talloze digitale tools die ondersteunend zijn aan het onderwijsproces. Maar welke tool zet je in bij welk doel? In de serie ‘Tools met Bas’ worden handvatten aangereikt om digitale tools doelgericht in te zetten in het onderwijs. In dit artikel gaan we in op de vraag: Welke educatieve  ICT-tools kan ik gebruiken om interactie te stimuleren tijdens de les?

Elke leerkracht kent het wel: de dag vordert en leerlingen zijn moe of dromen weg. Het wordt voor leerlingen steeds moeilijker om actief betrokken te blijven bij de les. Hoe ga je hier als leerkracht mee om? Een effectieve manier om leerlingen actief bij de les te blijven betrekken is interactie.

het belang van interactie

Interactie in het onderwijs laat zich beschrijven als een wederzijdse communicatieve actie tussen leerling en leerkracht of leerlingen onderling, waarbij zij op elkaar reageren. Uit onderzoek blijkt dat de taalvaardigheid van leerlingen gestimuleerd wordt wanneer de leerkracht voor interactie zorgt (Elbers, 2009). Bij interactie moeten gespreksdeelnemers namelijk hun best doen om aan elkaar iets duidelijk te maken door te communiceren. Het voeren van een gesprek vereist een grotere diversiteit aan taalvaardigheden dan wanneer er bijvoorbeeld alleen geluisterd wordt. Daarnaast volgt er in een interactief gesprek meteen een reactie, waardoor snel duidelijk wordt of het vertelde goed is overgekomen. Zo krijgt de leerkracht informatie of de leerling een instructie heeft begrepen en krijgt de leerling feedback op zijn/haar inbreng. Op die manier maakt interactie de leerkrachten en leerlingen gezamenlijk verantwoordelijk voor het leerproces.

Door interactief les te geven vergroot je ook de betrokkenheid en motivatie van leerlingen. De wederzijdse actie prikkelt leerlingen om actief betrokken te blijven bij de les.

de rol van ICT

Leren is een sociaal en fysiek proces. Hoewel technologie de rol van de leerkracht nooit kan vervangen, kan het een mooi en handig hulpmiddel zijn om meer interactie te creëren tussen leerlingen en leerkrachten. Zeker bij het thuisonderwijs en het hybride onderwijs tijdens de coronapandemie werd duidelijk dat technologie een krachtig middel kan zijn om interactie met leerlingen te stimuleren. Zo kun je het digibord gebruiken om je lessen interactiever te maken en zijn er diverse digitale tools die je helpen om leerlingen actief bij de les te betrekken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan diverse digibordsoftware, maar ook aan digitale tools zoals Kahoot, Padlet en Mentimeter. Succesvolle interactie tijdens het gebruik van digitale middelen blijft afhankelijk van de leerkracht, omdat hij/zij degene is die zicht heeft op het pedagogische klimaat in de groep en daarop in kan spelen. Het is aan de leerkracht om iets te doen met de reacties die hij/zij krijgt via de inzet van digitale middelen, bijvoorbeeld door binnengekomen reacties klassikaal te benoemen of feedback te geven aan leerlingen aan de hand van hun input. We willen namelijk interactie creëren tussen de leerkracht en de leerlingen, in plaats van interactie tussen de digitale tool en de leerlingen.

welke tools kan ik gebruiken?

Er bestaat een divers en uitgebreid aanbod aan digitale tools die bij kunnen dragen aan interactie in de klas. In dit artikel is er gekozen voor vier tools die interactie stimuleren tijdens de les, bijvoorbeeld door interactieve presentaties of interactieve video’s te maken. De tools hebben veel overeenkomsten, dus gebruik vooral de tool die jou het meest aanspreekt.

• LessonUp; wanneer je interactief lesmateriaal wil maken.
• Nearpod; wanneer je leerlingen actief wil betrekken bij een presentatie/les.
• EdPuzzle; wanneer je leerlingen wil activeren tijdens het kijken naar video’s. 
• PlayPosit; wanneer je diverse interacties in een video wil verwerken.

In DIT SCHEMA staan de tools uitgebreider beschreven met daarbij ook de manier waarop de tools toegepast kunnen worden en de voor- en nadelen per tool. Het schema helpt om keuzes te maken en tools doelgericht in te zetten in je onderwijs.

MEER WETEN? 

Wil je meer weten over het doelgericht inzetten van online tools in het onderwijs? of heb je vragen over tools in een ander thema? Neem contact op met Bas van den Brand.

DOWNLOAD ARTIKEL ALS PDF