Voor het werken met kinderen, of dit nu baby’s zijn, peuters of kleuters, maar ook met volwassenen, ligt de basis onder andere bij het gebruiken van de interactievaardigheden. ‘Met baby’s kun je nog geen interactie hebben..’ Onzin! Hoe zie jij een baby? Een dreumes? Een peuter? Hoe pas jij je handelen aan? Juist ook als je met baby’s werkt is het toepassen van de interactievaardigheden in de communicatie en omgang van essentieel belang, omdat ze van invloed zijn op de ontwikkeling en het welzijn.

Bij interactie word er vaak gedacht aan communicatie. Interactie is echter breder dan dat. Er zijn zes interactievaardigheden:

• Sensitieve responsiviteit
• Respect voor de autonomie
• Structuren en grenzen stellen
• Ontwikkelingsstimulering
• Praten en uitleggen
• Begeleiden van interacties

De eerste drie vaardigheden gaan we eens verder onder de loep nemen.

Sensitieve responsiviteit

Wanneer ben je sensitief responsief? Wat betekent het? Een van de drie basale vaardigheden van een pedagogisch medewerker is de sensitieve responsiviteit, oftewel emotionele steun bieden. Geef je het kind wat het nodig heeft? Vangt de pedagogisch medewerker de signalen van het kind op? Door gevoelens en emoties te benoemen geef je aan het kind te begrijpen. Als een pedagogisch medewerker op de juiste manier reageert op signalen van een baby (of een kind van welke andere leeftijd dan ook), creëer je een gevoel van veiligheid voor het kind. Veiligheid is de basis van de ontwikkeling. Heeft ieder kind zich gezien gevoeld? Als een kind zich niet (helemaal) veilig voelt zal het ook minder tot ontwikkeling komen.

Respect voor autonomie

Respect voor de autonomie van het kind; Jij bent jij en ik ben ik. De pedagogisch medewerker heeft oog voor alle kinderen en ziet ze ook als individu. Belangrijke vragen zijn: ‘MAG het kind zichzelf zijn?’ en ‘KAN het kind zichzelf zijn?’. Maar hier hoort ook bij: ‘in hoeverre mogen kinderen zelf dingen doen?’ Kunnen en mogen kinderen zelfstandig speelgoed pakken? Mogen ze hun eigen boterhammen smeren? Het gaat verder dan ‘jezelf kunnen zijn’. Ook bij baby’s is respect voor autonomie belangrijk in de basis. Als je een baby verschoont met respect voor de autonomie dan benoem je iedere handeling, van het oppakken vooraf aan het verschonen, het aankondigen van het koude, natte doekje waarmee je de billen poetst, tot het ‘afsluiten’ van het verschoonmoment. Door het benoemen van de handeling, kan het zich voorbereiden op wat gaat komen, en komt het niet onverwachts.

Structureren en grenzen stellen

Structureren en grenzen stellen kunnen we in de kinderopvang als de beste. Van oudsher is het een feit dat kinderen goed gedijen bij structuur en kaders. Maar weten de kinderen ook wat ze van jou kunnen verwachten? En andersom natuurlijk ook! De vaste dagindeling in de opvang is heel prettig voor kinderen; vaste rituelen en ritmes zijn fijn. Voor baby’s zit ritmes ook belangrijk. Wanneer fles-hapjestijden, slaaptijden en speeltijden met een regelmaat zich herhaalt creëert dit veiligheid voor de baby. Ze ‘weten’  waar ze aan toe zijn. Dit zorgt er ook weer voor dat kinderen zich op hun gemak voelen; weten wat je kunt verwachten is prettig en voelt veilig. Wanneer dit het geval zijn, kan ook er ook makkelijker een keer van worden afgeweken.

Ook het stellen van grenzen is een must voor kinderen. Zo leren ze wat wel en niet mag. Maar zo leren ze ook grenzen op te zoeken, wat hoort bij de ontwikkeling van jonge kinderen. Al is dat voor ons volwassenen niet altijd even ‘gezellig’. Onthoud: zo hebben we het zelf ook geleerd!

Voor het werken met baby’s zijn bovenstaande vaardigheden dusdanig belangrijk. Baby’s zijn als sponzen: ze nemen alles in zich op, ze slaan wat ze zien, voelen, proeven, ruiken en horen op in een ‘vakje’ in hun mooie brein. Als pedagogisch medewerker ben je dan ook een voorbeeld voor hen. Ze volgen je, hechten zich aan je en vertrouwen je.

Meer informatie

Wil je meer weten over de interactievaardigheden en de toepassing hiervan? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze adviseurs en informeer of Edux jou of jouw team kan ondersteunen.

Download artikel als pdf